مقدمه: خاصیت آنتی اکسیدانی کاکائو و دیگر افزودنی های طعم دار و شکر افزوده به شیر در شیرهای طعم دار اسیدوژنیسیتی این شیرها را تحت سوال می برد. این مطالعه به هدف بررسی تغییرات pH پلاک و بزاق و میزان آنتی اکسیدانی شیرهای طعم دار در کودکان انجام شد.

مواد و روش ها: این مطالعه تجربی روی ۴۲ نمونه پلاک دندانی و ۴۲ نمونه بزاق کودکان ۱۱-۶ سال انجام شد. شیرهایی با طعم های توت فرنگی، کاکائو، عسل، موز و شیر معمولی همه از یک کارخانه و با یک تاریخ تولید بررسی شدند. قبل از مطالعه کودکان تحت پروفیلاکسی قرار گرفتند و سپس جهت تجمع پلاک برای ۴۸ ساعت بهداشت دهانی را رعایت نکردند. در روز سوم کودکان به ۷ گروه ۶ نفره تقسیم شدند. ابتدا پلاک بالای لثه ای با استفاده از اکسکاوتور شماره ۳ که با نیروی یکسان ۲ بار بر سطح دندان های مورد نظر کشیده شد و سپس بزاق آنها به آنها به روش Spitting جمع آوری شد. هر کودک ۱۰ سی سی شیر طعم دار را ۱ دقیقه در دهان قرقره کرد. سپس نمونه های تازه پلاک بعد از ۵، ۱۰، ۲۰، ۳۰ دقیقه و نمونه های بزاق فوراً، ۵، ۱۰، ۲۰، ۳۰ دقیقه جمع آوری شدند و pH آن ها با استفاده از pH متر ( Basic۲۰+, Crisom ) اندازه گیری شد. جهت بررسی خاصیت آنتی اکسیدانی شیرهای مورد مطالعه از روش(FRAP ) Ferric Reducing Ability Of Plasmaاستفاده کردیم. اطلاعات بدست آمده با استفاده از آزمونهای آماری آنالیز واریانس و تست تعقیبی توکی و آزمون تی زوج و Anova Reapeted Measures مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

یافته ها: پس از ۳۰ دقیقه شیر عسل به کمترین مقدار  (۰/۳۰ ±۰/۷۴) و شیر موز به بیشترین میزان ( ۰/۲۵ ±۱/۳۸) سبب کاهش pH پلاک شدند(0.05≥p). در پایان ۳۰ دقیقه تغییرات pH بزاق نسبت به pH اولیه اختلاف معنی داری نداشت. شیر کاکائو دارای بیشترین (۱۰۰۰ میکرو مول/لیتر) و شیر موز دارای کمترین (میکرو مول/لیتر۷۰۶/۲۵ ) غلظت آنتی اکسیدانی هستند.

نتیجه گیری: مصرف شیر عسل, شیر کاکائو و شیر قهوه به دلیل خاصیت آنتی اکسیدانی بالاتر و کاهش کمتر pH پلاک برای کودکان توصیه می شود.