مقدمه: کارسینوم سلول سنگفرشی دهانی یکی از ۱۰ تومور بدخیم شایع می باشد که ۹۴ درصد از بدخیمی های حفره دهان را شامل می گردد. ماست سل ها به سلول های چندکاره ای اطلاق می گرددکه نقش مهمی در ایمونوپاتولوژی و تومورژنزیس دارند. هدف از این مطالعه بررسی مقایسه ای تعداد ماست سل ها در کارسینوم سلول سنگفرشی دهانی و مخاط نرمال دهان می باشد.

مواد و روش ها: ۶۰ بلوک پارافینه موجود در آرشیو بخش آسیب شناسی دهان، فک و صورت دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی بابل مورد بررسی قرار گرفت ( ۱۵ عدد گرید بالا، ۱۵ عدد گرید پایین،۳۰ عدد فیبروم تحریکی). طبقه بندی نمونه های کارسینوم سلول سنگفرشی دهانی بر اساس BRODER`malignancy grading system انجام شد . بررسی مجدد نمونه های رنگ آمیزی شده بوسیله هماتوکسیلین – ائوزین قبل از ورود نمونه ها به مطالعه انجام شد. از رنگ آمیزی تولوئیدین بلو جهت تشخیص ماست سل در نمونه ها استفاده شد.از نرم افزار SPSS 18 و تست one way ANOVA جهت آنالیز داده ها استفاده کردیم.

یافته ها: بیشترین تعداد ماست سل ها در مخاط نرمال دهان دیده شد.تعداد ماست سل ها در کارسینوم سلول سنگفرشی دهانی گرید پایین نسبت به گرید بالا بیشتر بود.اما اختلاف بین گروه ها از لحاظ آماری معنادار نبود. میانگین تعداد ماست سل ها بین کارسینوم سلول سنگفرشی دهانی و مخاط نرمال دهان از لحاظ آماری به طور معناداری متفاوت بود( p=0.019 ).ما هیچ تفاوت آماری معناداری در تعداد ماست سل ها بین گروه کنترل و کارسینوم سلول سنگفرشی دهانی گرید پایین مشاهده نکردیم. نتایج مشابه بین کارسینوم سلول سنگفرشی دهانی گرید بالا و پایین مشاهده شد. تفاوت میانگین تعداد ماست سل ها بین دو گروه مذکر و مونث از نظر آماری معنادار نبود. تفاوت میانگین تعداد ماست سل ها بین کارسینوم سلول سنگفرشی دهانی گرید بالا و گروه کنترل معنادار بوده است( p<0.05).

نتیجه گیری : با توجه به نتایج به دست آمده میانگین تعداد ماست سل ها در کارسینوم سلول سنگفرشی دهانی در مقایسه با مخاط نرمال دهان کاهش پیدا کرد. به نظر نمیرسد که ماست سل ها نقش مهمی در پیشرفت تومور ایفا کنند. که مطالعات بیشتری را در این زمینه می طلبد.